Cyberbullying គឺជាការសម្លុតគំរាមកំហែង ឬការចំអក ឡកឡឺយលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធើណេត ដែលកើតឡើងលើឧបករណ៍ឌីជីថល ដូចជាទូរស័ព្ទដៃ កុំព្យូទ័រ និង ថេប្លេត។ ការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិតអាចកើតឡើងតាមរយៈសារ ការផ្ញើសារ និងកម្មវិធីលើប្រព័ន្ធអីុនធើណេត នៅក្នុងបណ្តាញសង្គម ដែលមនុស្សជាច្រើនអាចចូលមើល ចូលរួមគំរាមកំហែង សើចចំអក និងចែករំលែកតទៅអ្នកដទៃផ្សេងទៀត។
Cyberbullying អាចរួមមានៈ
- ការផ្ញើសារ / ចែករំលែកសារ ឬអ៊ីមែលដែលគួរឱ្យឈឺចាប់ដល់អ្នកដទៃ ឬការជេរប្រមាថ
- ការបង្ហោះពត៌មានធ្វើឱ្យអ្នកដទៃអាម៉ាស់មុខ / ចែករំលែកវីដេអូ ឬរូបភាពគួរឱ្យអាម៉ាស់
- ការផ្សព្វផ្សាយពាក្យចចាមអារ៉ាម ឬការកុហកតាមអ៊ីនធឺណិត
- រៀបចំប្រវត្តិរូបអ្នកដទៃតាមអ៊ីនធើណិតក្លែងក្លាយ
- ការយាយី និងការគំរាមកំហែងតាមសារជាអក្សរ ម្តងហើយម្តងទៀត (cyberstalking)
តើអ្វីដែលធ្វើឱ្យជនរងគ្រោះនៃការគំរាមគំហែងតាមអ៊ិនធឺរណែតឈឺចាប់ខ្លាំង?
ខណៈដែលការគំរាមកំហែងតាមអ៊ិនធឺរណែតអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ ដូចជាការសម្លុតរាងកាយ ឬពាក្យសំដី ព្រោះថា៖
- វាជាសាធារណៈ មនុស្សជាច្រើនអាចមើលឃើញវា
- ពត៌មានទាំងនោះវារាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស
- ជនរងគ្រោះពិបាកក្នុងការរត់គេចខ្លួន
- អ្នកសម្លុតអាចជាអនាមិក
- ការលុបពត៌មានទាំងនោះអាចជាដំណើរការពិបាក
កន្លែងទូទៅដែល Cyberbullying កើតឡើង៖
- ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដូចជា Facebook, Instagram, Snapchat និង Tik Tok
- ផ្ញើសារ (Text messaging) និងផ្ញើសារលើអុីនធើណេត (messaging apps) ឬថេប្លេត (tablet devices)
- តាមកាហ្វេអ៊ីនធើណិត
តើអ្វីទៅជាផលប៉ះពាល់នៃការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធើណិត?
នៅពេលការគំរាមកំហែងកើតឡើងជនរងមានគ្រោះអារម្មណ៍ថា ត្រូវបានគេវាយប្រហារគ្រប់ទីកន្លែងសូម្បីតែ នៅក្នុងផ្ទះរបស់ខ្លួនឯង។ ផលប៉ះពាល់អាចមានរយៈពេលយូរ និងប៉ះពាល់ដល់មនុស្សម្នាក់តាមរបៀបជាច្រើន:
- សុខភាពផ្លូវចិត្ត : មានអារម្មណ៍តូចចិត្ត ខ្មាស់អៀន បន្ទោសខ្លួនឯង បាត់បង់ទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង ខឹង បាត់បង់ចំណាប់អារម្មណ៍លើអី្វដែលអ្នកស្រឡាញ់។
- សុខភាពផ្លូវកាយ : បាត់បង់ដំណេក ជួបប្រទះរោគសញ្ញា ដូចជា ឈឺក្រពះនិងឈឺក្បាល។
តើខ្ញុំគួរនិយាយជាមួយអ្នកណា ប្រសិនបើ ខ្ញុំកំពុងរងការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធើណិត?
- ជំហានដំបូង គឺត្រូវស្វែងរកជំនួយពីនរណាម្នាក់ដែលអ្នកទុកចិត្ត ដូចជា ឪពុកម្តាយសមាជិកគ្រួសារដែលជិតស្និទ្ធ ឬមនុស្សនរណាម្នាក់ដែលអ្នកទុកចិត្ត ដើម្បីចែករំលែកអារម្មណ៍របស់អ្នក។
- ប្រសិនអ្នក ជាសិស្សសាលា អ្នកអាចស្វែងរកអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ដែលប្រចាំសាលារបស់អ្នក (School counsellor) ឬលោកគ្រូ អ្នកគ្រូដែលអ្នកចូលចិត្ត។
- ប្រសិនបើ អ្នកមិនមានទំនុកចិត្តក្នុងការនិយាយជាមួយនរណាម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់ សូមស្វែងរកអ្នកពិគ្រោះយោបល់ ឬ ប្រសិនអ្នកកំពុងរងការគំរាមគំហែងដែលមានគ្រោះថ្នាក់ អ្នកគួរតែទាក់ទងទៅប៉ូលីសដែលនៅជិតអ្នកបំផុត។
មនុស្សម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់អាចជាជនរងគ្រោះនៃការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត។ ប្រសិនបើ អ្នកឃើញរឿងនេះកើតឡើងចំពោះនរណាម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់ សូមព្យាយាមផ្តល់ការគាំទ្រ និងលើកទឹកចិត្តដល់ពួកគេ ក៏ដូចជា ស្តាប់មិត្តរបស់អ្នកដោយការយល់ចិត្តទុកដាក់។
សំខាន់បំផុត សូមរំលឹកពួកគេថា អ្នកនៅទីនេះសម្រាប់ពួកគេ ហើយអ្នកត្រៀមជានិច្ចក្នុងការជួយពួកគេ។
សម្រាប់អ្នកកំពុងរងការគំរាមកំហែងតាមអ៊ុិនធឺណិត អ្នកប្រហែលជាចង់លុបកម្មវិធីមួយចំនួន ឬឈប់ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ិុនធើណិត ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ ព្រោះអ្នកមិនបានធ្វើអ្វីខុសទេ។
https://www.unicef.org/end-violence/how-to-stop-cyberbullying
https://kidshelpline.com.au/teens/issues/cyberbullying