មនុស្សពិការមិនអាចបំពេញមុខងារមួយចំនួនក៏ ដូចជាមុខងារផ្សេងទៀតបានទេ។ ពិការភាពអាចជាពិការផ្នែករាងកាយ វាអាចទាក់ទងនឹងអារម្មណ៍ ដូចជាការមើលឃើញ ឬការស្តាប់  វាអាចពាក់ព័ន្ធនឹងអសមត្ថភាពក្នុងការគិតឱ្យបានច្បាស់ ឬវាអាចទាក់ទងនឹងសុខភាពផ្លូវចិត្ត។

• ភាពពិការជារឿងធម្មតា ប្រហែល ១ ក្នុងចំណោមកុមារ ៥០ នាក់មានពិការភាព។ ភាពពិការមានច្រើនប្រភេទរួមមាន ពិការភាពពីកំណើត ពិការភាពដែលវិវឌ្ឍន៍ក្រោយពេលកើត និងពិការភាពដែលបណ្តាលមកពីរបួស។
• កុមារដែលពិការភាព អាចនឹងមានតម្រូវការពិសេស និងតម្រូវឱ្យមានការអន្តរាគមន៍ដំបូង និងការគាំទ្រច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

ពិការភាពទូទៅ មានដូចជា អូទីស្សឹម Down Syndrome ពិការភាពបញ្ញា និងពិការភាពរាងកាយ ដែលទាំងអស់នេះអាចបង្កើតឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមជាមួយនឹងការគិត អាកប្បកិរិយា និងការអភិវឌ្ឍជំនាញ។

ពិការភាពកុមារ (Childhood disability)

ភាពពិការក្នុងវ័យកុមារភាពអាចជះឥទ្ធិពលដល់សុខភាពរាងកាយ ផ្លូវចិត្តរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ក៏ដូចជាស្ថានភាពសង្គមរបស់ពួកគេផងដែរ។ កុមារពិការអាចមានតម្រូវការពិសេសទាក់ទងនឹងសុខភាព និងការអប់រំ ហើយប្រហែលជាត្រូវការជំនួយក្នុងទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គម និងបរិស្ថានជុំវិញដើម្បីចូលរួម ពេញលេញនៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ 

ជំងឺពីកំណើត (Congenital disorders)

ជំងឺពីកំណើត គឺជំងឺកើតតាំងពីកំណើត ឬអាចបណ្តាលមកពីកត្តាមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញ។ 

ជំងឺពីកំណើត ជាទូទៅមាន ៖

• ជំងឺពិការបញ្ញា (Intellectual Disability) កុមារយឺតយ៉ាវក្នុងការគិត និងលូតលាស់ជំនាញថ្មីៗ
• Down syndrome ជំងឺហ្សែនទូទៅដែលបង្កអោយមានពិការភាពបញ្ញា
• ពិការខួរក្បាល (Cerebral palsy) ពិការភាពរាងកាយដែលធ្វើឱ្យកុមារពិបាកគ្រប់គ្រង ចលនារាងកាយរបស់ពួកគេ
• Fragile X syndrome ជំងឺបណ្តាលឱ្យមានពិការភាពបញ្ញា និងបញ្ហាការរៀនសូត្រ និងអាកប្បកិរិយា

ក្រោយពេលកើត (Developed after birth)

ពិការភាពខ្លះវិវឌ្ឍន៍ក្រោយពេលកើត។ ទាំងនេះរួមមាន បញ្ហានៃការស្តាប់ ស្ថានភាពបេះដូង និងឈាម ការរំលាយអាហារ និងបញ្ហាអរម៉ូន។ ការរកឃើញបញ្ហាទាំងនេះភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីកើត អាចកាត់បន្ថយពីការវិត្តិន៍ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរខាងរាងកាយ បញ្ញា ការមើលឃើញ ឬពិការភាព។

Autism

ជាធម្មតាកុមារមិនត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថា ជាកុមារអូទីស្សឹមទេ រហូតទាល់តែពួកគេមានអាយុ ២ ឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ ២០២០ CDC បានរាយការណ៍ថាកុមារប្រមាណ ១ នាក់ក្នុងចំណោមកុមារ ៥៤ នាក់ នៅសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ថាមានអូទីស្សឹម  (ASD) នេះបើយោងតាមទិន្នន័យឆ្នាំ ២០១៦ ។ ក្មេងប្រុសទំនងជាត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមានអូទីស្សឹម ច្រើនជាងក្មេងស្រី។

បណ្តាលមកពីរបួស

ភាពពិការខាងរាងកាយផ្លូវចិត្ត និងអាកប្បកិរិយាអាចកើតឡើង បន្ទាប់ពីពេលរងរបួស (ដូចជាការធ្លាក់ចុះពីកម្ពស់ខ្ពស់) ប៉ះពាល់ដល់ខួរក្បាល។ មូលហេតុផ្សេងទៀតដែលបណ្តាលមកពីការរងរបួសខួរក្បាល រួមមានការបាត់បង់អុកស៊ីសែន (ឧទាហរណ៍ជំងឺហឺត ឬក្រោយពេលលង់ទឹក) ការឆ្លង (ដូចជាជំងឺរលាកស្រោមខួរក្បាល) និងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។

ការរងរបួសផ្នែករាងកាយធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជារបួសខួរឆ្អឹងខ្នង ឬបាត់បង់ដៃ ឬជើងក្នុងគ្រោះថ្នាក់អាចបណ្តាលឱ្យពិការភាពរាងកាយ។

ការពន្យានៃការលូតលាស់ និងភាពិការ (Developmental delay and disability)

ភាពពិការមានភាពខុសគ្នាទៅនឹង ការពន្យាពេលនៃការលូតលាស់។ កុមារដែលមានការពន្យាពេលនៃការលូតលាស់ កំពុងអភិវឌ្ឍជំនាញ យឺតជាងកុមារដទៃទៀត។ នេះមិនមានន័យថា ពួកគេមានពិការភាពនោះទេ។

មិនមែនសុទ្ធតែកុមារទាំងអស់តែមានការអភិវឌ្ឍន៍ដូចគ្នាទេ ដូច្នេះ ក្មេងខ្លះត្រូវការពេលយូរដើម្បីអភិវឌ្ឍ ជាងក្មេងដទៃទៀត។ ការពន្យាពេលនៃការអភិវឌ្ឍន៍អាចមានរយៈពេលខ្លី ឬវែងហើយអាចកើតឡើងនៅក្នុងផ្នែកណាមួយនៃការអភិវឌ្ឍន៍កូនៗរបស់អ្នក។

ផ្ទុយទៅវិញពិការភាព មានដូចជាជម្ងឺខួរក្បាល, អូទីស្សឹម, បញ្ហាការនិយាយមួយចំនួន, ការចុះខ្សោយនៃការស្តាប់ និងពិការភាពបញ្ញានឹងមានរយៈពេលពេញមួយជីវិតរបស់កូនអ្នក។ 

https://www.pregnancybirthbaby.org.au/what-is-a-childhood-disability

https://www.autismspeaks.org/autism-statistics